Krzesła

 

(…) Trudną tę sztukę zrealizowała para debiutujących reżyserów, znajdując pomysłowe i rzetelne odpowiedniki i dla faktury "Krzeseł". Akcja jest w szczegółach realistyczna, tylko jej tok skłócony a znaczenie zakonspirowane. Wszystko to razem stwarza pozór bezsensu czy fantastyki, nie podobnej do rzeczywistości. Utrzymano w przedstawieniu równowagę tych dwu przenikających się faktur. Mówiono i grano "naturalnie" a niesamowite zwichnięcia i zrywy akcji przekładano na ekspresyjną, grę świateł i podobną ilustracje muzyczną. Sugestywne otoczenie sceniczne zestrajało się z utworem i zamysłem inscenizacyjnym. Co do próby wyłowienia symboliki sztuki, sądzę, że uczyniono to nader dyskretnie, pozostawiając każdemu swobodę wyboru. (…)

Słowa uznania należą się parze wykonawców H. Gallowej i J. Nowakowi. Dialog jest trudny i zmienny, oddający stany psychiczne wyjątkowe i wykoślawione. Te trudności pokonała para Gallowa - Nowak. Przede wszystkim mówiono jasno i czysto tekst w gładkim przekładzie polskim, interpretując i punktując go trafnie. Mimo naturalizmu gry wyczuwało się jednak inny wymiar rzeczywistości, szczególnie w pomysłowo rozegranych scenach z niewidzialnymi gośćmi zamawiającymi puste krzesła. Umiano wyczarować nie obecnych i stworzyć sugestie nieistniejących kontaktów. Przewodnią rolę w sztuce ma "stary", choć "echowość starej" nie zalega pola. J. Nowak dał się już poznać w "Cricocie" jako ciekawy wykonawca ról niesamowitych. Także i w "Krzesłach" okazał dużą inwencję i sprawność środków. Również H. Gallowa interpretowała rolę zajmująco, zachowując w najruchliwszych nawet scenach właściwą sobie czystość dykcji. Dobrze tu podawała makabryczny humor autora. Głuchoniemego Mówcę grał pomysłowo J. Sopoćko.

 

Tadeusz Kudliński, Krzesła - Puste?, Tygodnik Powszechny 1957, nr 28.

 

(…) należy grać "Krzesła", by niczego nie uronić z tego dzieła. Trzeba je grać tak, by z równą siłą pokazywać ohydę natrętnego starca, jego zawiedzione nadzieje i miłości, i równocześnie nie zapomnieć o krzyku Ionesco, który chce urządzić społeczeństwo w sposób sensowny.

Reżyserzy "Krzeseł" (…) Jerzy Grotowski i Aleksandra Mianowska zadbali o to, by obydwa znaczenia sztuki dotarły do widza. Jeśli do tego dodamy, że Halina Gall znakomicie wręcz zagrała wspomniane już krygowanie się staruchy do Pana a Jerzy Nowak wywoływał w nas rzeczywiście pełne poczucie grozy wykonując bardzo trudne przemówienie Starego - zrozumiemy, że spektakl jaki ujrzeliśmy (…) jest spektaklem bardzo dobrym.

Halina Gallowa zaskoczyła dosłownie widownię niesłychaną zwrotnością aktorską. Bo posłuchajcie: przez cały czas krzątania się po scenie, kiedy Stara znosi krzesła - trzeba grać każdym krokiem ów szaleńczy, tarczy obłęd. I rzeczywiście - każdy krok, każdy ruch Gallowej podporządkowany jest celowi ukazania owej dwuwarstwowości "Krzeseł", gdzie rozgrywają się ważne sprawy świata i jego najpodlejszych nawet obywateli.

Jerzy Nowak grał Starego z dużym nakładem pracy a trzeba przyznać, że typowe, oklepane nawet chwyty aktorskie przy graniu przez młodego człowieka - starca, zostały w tym wypadku właściwie wykorzystane. Może nazbyt młodzieńczy jest stary w końcowym momencie spektaklu, ale ujdzie to uwadze widza wstrząśniętego treścią monologu. (…)

 

Olgierd Jędrzejczyk, Niesamowite, Gazeta Krakowska 1957, nr 259.